پرانیا سیاسی… (ئەفیونە)…!؟
كوڤان حسێن
قەد ب ھەلویستێ سەدری شوک نەبوین، بخوە سەرکێشێ رەوتەکا پوپولیستا بێ بەرنامە و ئارمانجە، دگەل روژێ رەنگ و ھەلویستێ خوو دگوھوریت و ب رەوتەکا لەقلەقوک و بێ باوەر دسیاسەتێ دا یە. راستی بیت ھیج جارەکێ پرانیا سیاسی نە ل عێراقێ و نە ل کوردستانێ، جھێ وێ نابیت.
نوانین چ تشتی باوەری بۆ پارتی درست کریە، کو دێ پرانیەکا سیاسی حکمرانیا عێراقێ کەت؟ بەریتانیا رۆژا عێراقی ژ چنەھیێ دروست کری، ھندەک گرێک تێدا ھێلانە، ھەتا شەرەک جیھانیێ مەزن ئەو گرێک ڤەنابن. ب واتا پرانیا عەرەبی حکمرانن و کورد ئوپوزسیونەکا چەکدار بوون و دەما شیعە بوینە حکومەت، سنە بونە داعش و ئووپوزسیونەک دژوار. ئانکو مخابن دیموکراتی نە متایەکێ (ماددیە) كو وەک ھەمی تشتەک دی ھاوردە بکی. دیموکراسی بھا و نەفەسەکا سیاسیا پری ئازارە بۆ وێ یەكێ د ئالیەتا دیموکراتیێ دا بدورینیت.
لڤی وەلاتێ دبێژنێ عێراق یان دکتاتورەک یان بەرئەلایی دێ زال بن و قوناغا دکتاتوران ژی دەرباز بوو، ئاشکرا و ل ھەمی بەرژەنکا ئەم لڤی وەلاتی بەر ب بەرئەلایەک مال وێران یان ھەر چوو نەبیت (تەوافقەک) بێ رامان بۆ پاوانکرنا دەستەلاتا گەندلی و (امراء حرب) ڤە دێ جین.
سەردەمەک درێژ دڤێت تا لڤێ دەڤەرێ دیموکراسی جھێ خوە بگریت و بیتە کەلتور. ھێشتا عەرشێ ئيخوانيێن ترکیا ب ناڤ و زمانێ کوردی دھەژیت و ل ئیرانێ وێرانتر ل عێراقێ، ھەمی چەکەک تا نان برینێ دبن ناڤێ دیموکراتیەتێ ڤە دھێتە کرن. ئەمریکا ٢٠ سالا ب ھەمی شیان ڤە ھاریکاریا ئەفغانستانێ کر كو بیتە وەلاتەک رێزدار و دیموکراتی، لێ ھەمی گاڤێ ئەفغانا تالیبان و داعش د حەباندن و تالیێ ب شارەزایی ئەمریکا وەلات رادەستی داعش و تالیبان کر. نەگرەنە بو جیھانێ ئەفغانی دچی تاریسانێ دابن، ئانکو لڤێ دەڤەرێ رۆژەکێ دوئالیا ئوپوزسیون و دەستەلات ب ئاسانی درست نابن.
ل کوردستانێ ھیج جارەکێ کەسێ شیانا ئیدارەدانا ھەرێمێ نینە، ئەگەر ھەر سەد کورسیکێن پەرلەمانی قازانج کەت، ئەم فێری ھەڤرکیێ نەبوینە پتر ئەم دوژمنداریێ دکەین. گەلەک ژمە رەش یان سپی د سیاسەتێ دگەھن و ئەنجام ژی ددیارن، جی ئالوزیەک مەزن ئافری، کی دێ بیتە ئوپوزسیون و کی دێ بیتە دەستەلات؟ ئوپوزسیونەکا خودان موشەک ھەبیت ژ دەرڤە بۆ ئەجندايێن خەلکێ ئامادەیە نیڤا پایتەختی ل بەغدا و ھەولێرێ موشەک باران کەت.
قەدەرا کوردستانێ یە لڤی دەڤەرێ، لێ قەدەرا رەشا کوردا ئەوە، دبن کلتورێ ڤان ھوڤ و کەڤنە پەرستاڤە داخبارن تا رادەیا چاڤلێکرنێ. دیموکراسی ئەفیونە بۆ چاکێن ھێشتا نەک ساڤا، بەلکو ل بنێ پێسترکا شارستانیەتێ دا ماین.
